Bugün birçok insan sağlıklı beslenme ve doğal ürünler arayışında. Şehir yaşamı ve iş temposu, insanları doğadan uzaklaştırsa da, bazıları bu kaynağı keşfetmek için çaba sarf ediyor. Özellikle Anadolu’da, doğal ve şifalı bitkilerin peşinde koşan köylüler, 15 kilometreyi aşan mesafeleri aştıkları zaman bu yolculuğun ne denli değerli olduğunu biliyorlar. İşte karşınızda, ‘7 derde evelik’ adıyla bilinen ve doğanın protein deposu olarak nitelendirilen bitki. Bu şifalı bitkinin adı, halk arasında ‘yedi derde deva’ anlamına geliyor. Köylüler, bu bitkilerin hem sağlık hem de lezzet açısından sağladığı faydaları ön planda tutmakta. Bu bitkinin toplanması için yapılan yolculuklar hem fiziksel bir aktivite sunuyor hem de doğayla bağlantıyı kuvvetlendiriyor. Bu güne kadar belki de hiç bilmediğiniz bir doğal kaynak hakkında bilgi edinmeye hazır mısınız?
‘Evelik’ ya da halk arasında bilinen adıyla ‘yedi derde evelik’, genellikle sulak alanlarda, dere kenarlarında veya damp havada büyüyen bir bitki türüdür. Botanik olarak ‘Rumex’ cinsine ait olan bu bitki, yeşil yaprakları ve uzun sapları ile dikkat çeker. Özellikle ilkbahar döneminde daha yoğun bir şekilde bulunan bakalım bu bitkinin sağlığa ne tür faydaları olduğunu gözden geçirelim. Evelik, zengin bir vitamin ve mineral kaynağı olması itibariyle bilinir. Demir, kalsiyum, magnezyum, potasyum ve C vitamini tüm bu besin değerleri içinde yer alır. Ayrıca, protein içeriği oldukça yüksektir. Bu nedenle, bitki, özellikle vegan ve vejetaryenler tarafından sıkça tercih edilen bir besin kaynağıdır. Yöre halkı, bu bitkiyi yaptıktan sonra farklı yemeklerde kullanarak hem sağlıklı bir beslenme sağlar hem de hoş bir lezzet elde eder.
Köylüler, ‘7 derde evelik’ bitkisini toplamak için sabah erken saatlerde yola çıkıyor. Genellikle bu bitkilerin en verimli olduğu dönem, ilkbahar ayları. Bu dönemde, 15 kilometre gibi uzun bir mesafe kat ederek bu bitkileri toplamak, hem bir gelenek haline gelmiş hem de bölgenin ekonomisine önemli bir katkı sağlamaktadır. Bu toplama süreci, köylüler arasında gerçekleştirilen bir sosyal etkinlik de oluşturmakta. Aileler beraberce yola çıkarak, doğayı keşfederken, aynı zamanda birlikte zaman geçirmenin tadını çıkarıyorlar. Bu etkinlik aynı zamanda çocuklar için de bir öğrenme süreci oluyor. Doğal kaynakların değerinin farkında olabilen çocuklar, ileriki nesiller için önemli bir bilgi ve kültür aktarımı sağlıyor. Evelik, ayrıca yerel yemeklerin hazırlanmasında da büyük yer tutuyor. Salatalarda, çorbalarda ve böreklerde kullanım alanı bulmasının yanı sıra, sağlık açısından da sunduğu faydalar ile yöresel halkın tercih ettiği bitkiler arasında yer alıyor. Özellikle yemeklerde doğal bir tat artırıcı olarak kullanılması, bitkinin değerini daha da artırıyor.
Tüm bu nedenlerden dolayı ‘7 derde evelik’ sadece bir bitki değil, aynı zamanda sağlığın, doğanın ve kültürel değerlerin birleştiği bir simgedir. Doğa ile iç içe olmanın, temiz havada yürümeye çıkmanın ve sağlıklı beslenmenin ne denli önemli olduğunu anlayan köylüler, bizlere de bu konuda ilham vermekte. Siz de bu doğal değerleri hayatınıza katmak istiyorsanız, yerel pazarları ziyaret edebilir ya da doğada zaman geçirerek bu bitkiyi kendiniz toplayabilirsiniz. Unutmayalım ki, doğanın sunduğu güzellikler keşfedilmeyi bekliyor!